biografia

BIOGRAFIA ALFREDA WIERUSZ-KOWALSKIEGO

Alfred Wierusz-Kowalski – urodził się 11 października 1849 roku w Suwałkach. W 1865 roku rodzina przeniosła się do Kalisza. Po ukończeniu gimnazjum uczył się w Warszawie w Klasie Rysunkowej i w prywatnej pracowni Wojciecha Gersona. W maju 1871 roku zapisał się do Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie, a zimą, 1872/1873 wyjechał do Pragi, wiosną – do Monachium, gdzie studiował w Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Alexandra Wagnera.

Alfred Wierusz-Kowalski – urodził się 11 października 1849 roku w Suwałkach. W 1865 roku rodzina przeniosła się do Kalisza. Po ukończeniu gimnazjum uczył się w Warszawie w Klasie Rysunkowej i w prywatnej pracowni Wojciecha Gersona. W maju 1871 roku zapisał się do Akademii Sztuk Pięknych w Dreźnie, a zimą, 1872/1873 wyjechał do Pragi, wiosną – do Monachium, gdzie studiował w Akademii Sztuk Pięknych w pracowni Alexandra Wagnera.

Był malarzem realistą i romantykiem. Malował wieś polską i rodzimy krajobraz, ale przedstawiał wieśniaków nie przy pracy, a w czasie uniesionym ponad codzienność – podczas wyjazdów na jarmark, do kościoła, na polowanie, sanny, powrotów do domu. Bardziej od wierności detalom interesowało go uchwycenie istoty przedstawianej sceny, jej nastroju i psychologicznego napięcia. Władał doskonałym warsztatem malarskim, miał wyczucie koloru i talent kompozycyjny. Jego malarstwo nastrojowe lub żywiołowe w naturze zachwycało swoją urodą i klimatem; cieszy się nieprzerwaną popularnością.

KIALENDARIUM

1849 – urodził się w Suwałkach 11 października w rodzinie urzędnika sądowego Teofila Wierusz-Kowalskiego i Teofilii z Siewierskich.
1865 – latem rodzina, w związku z zawodowymi obowiązkami ojca, przeprowadziła się do Kalisza. Alfred podjął naukę w gimnazjum, w którym rysunku uczył go Stanisław Barcikowski.
1868 – rozpoczął naukę w Warszawie w Klasie Rysunkowej u Rafała Hadziewicza i Aleksandra Kamińskiego. Jednocześnie uczęszczał do prywatnej pracowni Wojciecha Gersona. Z tych czasów datuje się przyjaźń z Henrykiem Piątkowskim.
1871 – wyjechał na dalsze studia do Drezna, w maju jego nazwisko zostało wpisane do księgi immatrykulacyjnej Akademii Sztuk Pięknych. Uczęszczał na średni poziom nauczania wraz z Waclavem Brožikiem, z którym połączyła go przyjaźń. Obaj pogłębiali umiejętności warsztatowe, kopiując obrazy starych mistrzów prezentowanych w drezdeńskiej galerii w Zwinger. W stolicy Saksonii namalował, sygnowany i datowany Drezden 1871, portret przebywającego tam na emigracji Józefa Ignacego Kraszewskiego. Wziął udział w wystawie prac wyróżniających się studentów Akademii.
1872 – otrzymał od władz Akademii list pochwalny. W grudniu tego roku wyjechał wraz z Waclavem Brožikiem do Pragi, gdzie spędził ponad pół roku. Tworzył w grupie młodych czeskich artystów. Podczas pobytu w Pradze sprzedawał swoje pierwsze obrazy o tematyce rodzajowej w znanej galerii sztuki Michała Lehmanna.
1873 – latem wyjechał wraz z W. Brožikiem do Monachium celem podjęcia dalszych studiów na Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych. Uczył się przez krótki okres pobytu na Akademii w pracowni Alexandra Wagnera. W tym roku został członkiem stowarzyszenia artystów (Kunstverein) i po raz pierwszy wziął udział w międzynarodowej wystawie. Była to światowa powszechna wystawa Wiedniu.
1874 – otrzymał jednorazowe stypendium w wysokości 100 rubli z Towarzystwa Zachęta Sztuk Pięknych w Warszawie. Rozpoczął współpracę z pismami polskimi (m.in.: „Kłosami”, „Tygodnikiem Ilustrowanym”, „Biesiadą Literacką” ) i niemieckimi (m.in.: „Daheim”, Über Land und Meer”, „Moderne Kunst”). Po opuszczeniu pracowni Wagnera malował w atelier Józefa Brandta, którego traktował jako swojego mistrza. Po odejściu od niego założył własną pracownię, którą dzielił przez kilka lat z Henrykiem Piątkowskim.
1875 – został przyjęty na członka warszawskiego Towarzystwa Zachęt Sztuk Pięknych. Rozpoczął współpracę Gelerie Wimmer, a następnie z innymi najlepszymi monachijskimi salonami sztuki.
1876 – w albumie Malarze polscy. Monachium pokazano jego pracę wśród kilku innych malarzy jako reprezentatywną dla tego środowiska.
1878 – poślubił Jadwigę Szymanowską, córkę Wacława, redaktora „Kuriera Warszawskiego”, siostrę Wacława, rzeźbiarza i malarza, twórcy „Pochodu na Wawel”. Ze związku urodziło się pięcioro dzieci, najstarszy syn Czesław był także malarzem.
1880 – na paryskim Salonie pokazał Kaukaski zwiad i Górale kaukascy wygrzewający się w słońcu.
1880 – przekazał swoją pracę (rysunek przedstawiał konia i grupę psów) do okolicznościowej publikacji pt. „Ziarno”, wydanej z inicjatywy artystów (malarzy, literatów, muzyków) przez Józefa Ungra celem zgromadzenia środków finansowych na pomoc głodującym w Polsce. 1883 – został odznaczony medalem II klasy na Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Monachium za obraz Postboten in Polen (Pocztarek). Zawiadomienie o przyznaniu nagrody, odręcznie pisany dokument na firmowym papierze, znajduje się w zbiorach Muzeum Okręgowego w Suwałkach.
1884 – otrzymał pierwszą nagrodę na wystawie zorganizowanej w Warszawie przez Towarzystwo Zachęta Sztuk Pięknych za pracę Jesienią, przedstawiającą młodego Żyda, w tle fragment uliczki małego, błotnistego, jesiennego miasteczka.
1887 – został przyjęty członka korespondenta Towarzystwa Przyjaciół Nauk w Poznaniu.
1888 – galeria drezdeńska zakupiła obraz Odpoczynek na śniegu.
1889 – był członkiem jury przyjmującej obrazy na wystawę w Glaspalast. Podarował swój obraz Minister hr. Lutz na polowaniu na kozice do zbiorów Nowej Pinakoteki. Został honorowym członkiem Akademii Sztuk Pięknych w Monachium.
1890 – otrzymał honorowy tytuł profesora Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych w Monachium.
1891 – był członkiem jury na wystawie otwartej w Berlinie.
1891 – na Międzynarodowej Wystawie Sztuki w Berlinie pokazał obraz Koński targ w Polsce.
1892 – otrzymał złoty medal pierwszej klasy za obraz W lutym na VI Międzynarodowej Wystawie w Glaspalast. Obraz został zakupiony do zbiorów Nowej Pinakoteki. W warszawskiej Zachęcie zorganizowano indywidualną wystawę prac malarza. Otrzymał złoty medal na Międzynarodowej Wystawie w Wiedniu za obraz Wyznanie.
1893 – pokazał na wystawie w Berlinie dwa obrazy: Wyjazd do kościoła w świąteczny dzień i Zimą na Litwie; od tego roku brał udział w wystawach w Berlinie.
1894 – z Józefem Brandtem i Władysławem Czachórskim zawiązał Towarzystwo Pomocy Polskim Malarzom.
1894 – otrzymał Order Św. Michała IV klasy przyznany przez bawarskie Ministerstw Spraw Wewnętrznych dla Kościołów i Szkół.
1894 – na Powszechnej Wystawie Krajowej we Lwowie dostał złoty medal.
1894 – dostał drugi złoty medal na Międzynarodowej Wystawie w Künstlerhaus w Wiedniu za obraz Cietrzewie na tokowisku.
1895 – był członkiem komisji zakupu obrazów do zbiorów Nowej Pinakoteki.
1896 – otrzymał złoty medal na międzynarodowej wystawie sztuki zorganizowanej z okazji 200-lecia Akademii w Berlinie.
1896 – zakupił majątek Mikorzyn koło Konina (600 ha ziemi uprawnej, 50 ha lasów, 150 ha jezior). Wyremontował dwór, wybudował lub odnowił budynki gospodarcze. W Mikorzynie zamieszkała żona z dziećmi, artysta spędzał tam wiele czasu.
1902 – w katalog galerii malarstwa Nowej Pinakoteki w Monachium wymieniono wśród innych obrazów polskich (J. Brandta, M. Gierymskiego) dwa płótna Alfreda Wiersza-Kowalskiego: Minister Freiherr von Lutz auf der Gemsenjagd oraz Im Frebruar.
1903 – odbył krótką podróż do Afryki Północnej w poszukiwaniu nowych tematów do obrazów.
1910 – namalowane przed laty wielkoformatowe (5 x 10 m) płótno Zaatakowani przez wilki pokazano w sali Starego Ratusza w Monachium. Pokaz zorganizowano także we Lwowie, Warszawie i Poznaniu (1912). Obrazowi towarzyszyła broszura z autorskim objaśnieniem namalowanego wydarzenia. Otrzymał medal III klasy za obraz pokazany na paryskim Salonie oraz brązowy medal na pierwszej Międzynarodowej Wystawie Łowieckiej w Wiedniu.
1915 –15 lutego zmarł w Monachium; został pochowany na cmentarzu Leśnym.
1916 – 10 sierpnia zmarła żona Jadwiga.
1917 – w galerii Helbinga w Monachium odbyła się licytacja artystycznej spuścizny Alfreda Wierusza-Kowalskiego. Wystawiono do sprzedaży 77 obrazów i dwa spreparowane wilki. Wszystko sprzedano. Obrazy były w cenie od 200 do 8000 Marek.
1935 – na retrospektywnej wystawie Alfreda Wierusza-Kowalskiego w Warszawie pokazano 55 prac.
1936 – sprowadzono do Polski prochy Alfreda Wierusza-Kowalskiego i złożono na Cmentarzu Powązkowskim w Warszawie w Alei Zasłużonych.
1966 – zorganizowano w Muzeum Ziemi Suwalskiej (obecnie Muzeum Okręgowe) dzięki pomocy rodziny monograficzną wystawę artysty.
1972 – w suwalskim muzeum otwarto stałą ekspozycję poświęconej życiu i twórczości Alfreda Wierusza-Kowalskiego.
1999 – w Muzeum Okręgowym w Suwałkach pokazano monograficzną wystawę artysty.
2013 – w odrestaurowanym gmachu muzealnym otwarto stałą wystawę poświęconą Alfredowi Wieruszowi-Kowalskiemu.
2015 – wydawnictwo Bosz opublikowało album prezentujący twórczość malarza.